دخالت اثبات شده انگلیس و آمریکا در کودتای 28 مرداد - مجله نماشو

برای دیدن بریتانیای کبیر با تور انگلیس همراه باشید.

به گزارش گروه بین الملل خبرنگاران، کودتای 28 مرداد با طرح و حمایت اقتصادی و اجرایی سازمان مخفی اطلاعات بریتانیا و آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا، علیه دولت قانونی محمد مصدق در مرداد 1332 به انجام رسید و جهت تاریخ ایران را تغییر داد.

فارین پالیسی اسناد جدید حاکی از دخالت مستقیم آمریکا در کودتاست

به گزارش خبرنگاران نشریه فارین پالیسی مرداد ماه سال گذشته در گزارشی نوشت سازمان جاسوسی آمریکا، سیا در آستانه 60 سالگی کودتای 28 مرداد سال 1332 که منجر به سقوط دولت ملی دکتر مصدق شد سند محرمانه ای را منتشر کرد که در آن به دست داشتن در کودتا اذعان می نماید.

این سند که توسط یکی از تاریخ نگاران داخلی سازمان سیا در اواسط سال های 1970 تهیه شده است بخشی از پرونده مبارزه برای ایران نام دارد.

البته بخشی از این مدرک برای اولین بار در سال 1981 منتشر شد، اما بخش اعظم آن به خصوص فصل 3 آن با عنوان اقدام مخفیانه امروز منتشر شده است که در واقع توضیح چگونگی اجرای کودتا است. در این نسخه برای اولین بار- حداقل تا جایی که ما آگاه هستیم- مشارکت سازمان جاسوسی آمریکا اذعان می گردد: کودتای نظامی که منجر به سقوط مصدق و سرنگونی کابینه جبهه ملی شد، تحت نظارت سازمان سیا به عنوان یک اقدام سیاست خارجی ایالات متحده صورت گرفت سیا اذعان داشته است که از بیم حضور شوروری در ایران دست به عملیات موسوم به آژاکس زده است.

بر اساس این اسناد توطئه آمریکا برای سقوط دولت ملی کشورمان در 4 مرحله برنامه ریزی شده بود:

1. مرحله اول به راه انداختن تظاهرات بزرگی توسط مزدوران از پیش آماده شده بود که بین ساعت 6 تا 10:30 صبح روز کودتا صورت گرفت.

2. مرحله دوم شامل واردکردن نیروهای، پلیس، نظامیان و مامورین اطلاعاتی به صحنه است.

3. مرحله سوم کودتا مستقر کردن تانک ها در خیابان ها و به دام افتادن صوری آنها بود. این بخش اهیمت زیادی داشت و که طی کودتا نیروهای هوادار شاه 24 دستگاه تانک را تحت کنترل خود آوردند.

4. حمله به اهداف مرحله آخر کودتا را تشکیل می داد که بین ساعت 14 تا 19 بعد از ظهر صورت گرفت. در این مرحله نیروهای ضد مصدق به سوی خانه وی به راه افتاده و احتمالا پیش از آنکه ساختمان خانه نخست وزیر قانونی وقت را خراب نمایند، فرصتی برای خروج وی در نظر گرفته اند و در نهایت عصر آن روز سرلشگر فضل الله زاهدی در رادیو خود را نخست وزیر جدید ایران خواند.

مجلس انگلیس خواهان اذعان لندن در طراحی کودتای 28 مرداد شد

چندی پیش قانونگذاران مجلس انگلیس از وزرات خارجه خود خواستند برای به رسمیت شناختن نقش این کشور در کودتای 28 مرداد که منجر به سقوط دولت مردمی محمد مصدق در ایران شد آماده گردد. به اعتقاد بسیاری از ایرانی ها بریتانیا که به روباه پیر مشهور است از نیمه اول قرن نوزدهم سیاست های ایران را برای اهداف خود دستکاری نموده است.

نیویورک تایمز: پرونده های کودتای 28 مرداد را بگشایید

همچنین روزنامه نیویورک تایمز اخیرا در گزارشی با عنوان پرونده های کودتای ایران را بگشایید نوشت: همانطور که دنیا خواهان این است که ایران درباره فعالیت های هسته ای گذشته خود صادق باشد، انگلیس و آمریکا هنوز از شفاف سازی درباره کودتای انگلیسی-آمریکایی سال 1953 (28 مرداد 1332) در ایران سر باز می زنند، موضوعی که هنوز به عنوان زخمی تازه در روابط ایران و غرب هنوز محسوب می گردد.

این روزنامه آمریکایی همچنین اضافه نمود: تمام بچه ها دبستانی ایران می توانند داستان توطئه سرویس های اطلاعاتی انگلیس و آمریکا در سال 1953 به منظور سرنگونی دولت منتخب مصدق را برایتان تعریف نمایند.

نیویورک تایمز تاکید نمود: نقش انگلیس و آمریکا در سقوط مصدق و انتصاب مجدد شاه پهلوی به عنوان دیکتاتور ایران رازی است که نتوانسته اند آن را سرپوشیده نگه دارند و مربوط به دوران جنگ سرد است. تا کنون هم آمریکا و هم انگلیس همچنان با یاری مورخان به کوشش های خود برای فاش نشدن داستان کودتای 1953 ادامه داده اند.

افشای نقش پیچیده انگلیس در کودتا

اوایل تیرماه امسال نیز پایگاه اطلاع رسانی آرشیو امنیت ملی آمریکا که یک مرکز روزنامه نگاری تحقیقاتی برای انتشار اسناد خارج شده از حالت طبقه بندی است روز آدینه اسناد تازه ای از کودتای آمریکایی انگلیسی 28 مرداد سال 1332 علیه دولت محمد مصدق، نخست وزیر وقت ایران منتشر نموده است. اسناد جدید، علاوه بر اشاره به بعضی مسائل پشت پرده از نقش دولت آمریکا جزئیاتی از نقش کمتر پرداخته شده انگلیس را برملا نموده است.

طبق روایت داخلی سازمان سیا از این عملیات که اسناد آن به تازگی از حالت طبقه بندی خارج شده و روز آدینه روی وب سایت آرشیو امنیت ملی قرار گرفته هنگام برنامه ریزی های اولیه برای انجام کودتا علیه ایران در سال 1953، لوی هندرسون، سفیر وقت آمریکا (در ایران) هشدار داده که شاه از جانشین پیشنهاد شده آمریکا برای محمد مصدق، نخست وزیر ایران حمایت نخواهد کرد، اما ارتش هم نقشی را که از آن انتظار می رود بدون همکاری فعال شاه ایفا نخواهد کرد.

آرشیو امنیت ملی که در دانشگاه جورج واشنگتن آمریکا فعالیت می نماید توانسته پس از درخواست به جدیدترین نسخه از طبقه بندی خارج شده روایت تاریخی سازمان سیا با عنوان نبرد برای ایران، نوشته شده در اواسط دهه 1970 دست یابد.

در این اسناد اشاره شده اعضای پایگاه سازمان سیا در تهران و بعضی مقامات در مقر مرکزی سیا با اعلام مخالفت با فرضیه های بعضی از طراحان کودتا در آمریکا موافقتشان را با نظر هندرسون (سفیر آمریکا در ایران) ابراز کردند.

پیش از این محققان علوم تاریخ، بیشتر به وسیله مصاحبه با بعضی از افرادی که در کودتا شرکت داشتند متوجه شده بودند که بعضی مخالفت های کلی با کودتا وجود داشته و پایان هندرسون با انجام آن موافقت نموده است، اما این اسناد که روز آدینه منتشر شده اند جزئیات دقیق تری از ماهیت این اختلافات و دیدگاه های بعضی از مقامات آن موقع ارائه می دهند.

اما وجه مهم این اسناد، افشای جدیدترین اطلاعات درباره نقش انگلیس در این کودتا است. تا کنون مقامات انگلیس یا آمریکا به طور رسمی به نقش لندن در این کودتا اعتراف ننموده اند و این موضوع به طرز مرموزی پنهان نگاه داشته شده است. با این حال، در سند جدید دست کم در دو مورد به این نقش اشاره شده است.

در گزارش سازمان سیا نتیجه گرفته شده انگلیسی ها از چند نظر درباره دشمنانشان قضاوت های نادرستی به عمل آوردند و همین قضاوت ها و اقدامات نادرست آنها بود که مصدق را وادار به اتخاذ تصمیمات غیرقابل دفاع کرد. رویکرد عجولانه انگلیس همچنین خطر جنگ با شوروی را ایجاد کرد.

بنا به گزارش آرشیو امنیت ملی، در این اسناد تاریخی همانند بعضی منابع تاریخی دیگر به بعضی از ویژگی های منفی شخصیتی شاه هم اشاره شده است. در این اسناد آمده: ضعف وی در تصمیم گیری و تلقین پذیری اش از نصایح بد، شهره خاص و عام بودند.

بعضی از صفحات سند جدید که مربوط به نقش انگلیس در کودتا است پاک شده اند تا نقش این کشور کماکان مرموز باقی بماند، اما دست کم در دو جا از انگلیس نام برده شده است. در اولین مورد اشاره شده که دو کشور انگلیس و آمریکا به طور رسمی پذیرفته اند که این عملیات پس از آن صورت گرفته که راههای معمول و منطقی برای تعامل بین المللی و داد و ستد (با ایران) به شکست انجامیده است؛ و در خصوص دوم اشاره شده که چند هفته قبل از شروع عملیات، یک مقام وزارت خارجه آمریکا تأکید نموده که اگر قرار باشد کودتا پیش برود، لندن باید تعهدی جدی برای داشتن رویکردی منعطف درباره حل و فصل اختلافات نفتی با دولت ایران داشته باشد. انگلیس، مدت زمان کوتاهی بعد از این موضوع موافقت با این شرط را به اطلاع رسانده است.

لاریجانی: آمریکا با کودتای 28 مرداد چند دهه دیکتاتوری بر ملت ایران تحمیل کرد

رییس مجلس شورای اسلامی، در جلسه علنی امروز (سه شنبه 28 مرداد) مجلس به سالگرد کودتای 28 مرداد سال 32 اشاره نمود و اضافه نمود: آمریکا از هر مجالی بهره می جوید تا نقش خود را در منطقه با رنگ و لعاب دیگر تثبیت کند، همچنان که در بعضی کشورها در چند سال اخیر انقلاب شد با انواع ماجرا جویی های آمریکا روبرو شدند.

علی لاریجانی ادامه داد: آمریکا و انگلیس در ملی شدن صنعت نفت از دروازه ایران بیرون رانده شدند و آمریکا در کودتای 28 مرداد از پنجره وارد شد، بنابراین آنالیز حادثه 28 مرداد سال 32 باید از ابعاد مختلف مورد توجه ملت ایران به خصوص جوانان قرار گیرد.

رییس مجلس شورای اسلامی، کودتای 28 مرداد را از وقایع تاریک تاریخ معاصر ایران دانست و گفت: در سال 32 در چنین روزی روزولت رییس جمهوری وقت آمریکا با ارسال دلارها و طراحی سرویس اطلاعاتی ایالات متحده، کودتای ننگینی را در ایران سامان داد و چند دهه حکومت دیکتاتوری وابسته پهلوی صغیر را بر ملت ایران تحمیل کرد.

لاریجانی گفت: امروز آمریکا با بی حیایی این دوران سیاه چپاول و استثمار ایران را نمی خواهد ببیند و با تبلیغات اغواگر پرستیژی دروغین در حمایت از دموکراسی و حقوق بشر برای خود دست و پا می نماید.

پایان نافرجام طرح دوفوریتی پیگیری حقوقی سیاسی کودتای 28 مرداد

نمایندگان مجلس شورای اسلامی اوایل شهریورماه سال گذشته در نشست علنی با کلیات طرح دوفوریتی پیگیری حقوقی- سیاسی کودتای 28 مرداد 1332 توسط دولت های آمریکا و انگلیس علیه دولت ملی ایران موافقت کردند. با این همه این طرح همچنان مسکوت باقی مانده است و به نظر می رسد نمایندگان نیز بر اثر فشار رسانه ها و افکار عمومی واکنشی آنی و نمایشی به پیگیری احقاق حقوق مردم نشان دادند وپیگیری این طرح نیزاز سوی مراجع ذیربط و مسئول به فراموشی سپرده شد.

ع