فیلم قسم ، دار مکافات - مجله نماشو

داستان و ماجراهای دومین تجربه کارگردانی مغز متفکر و همه کاره سریال دوست داشتنی پایتخت در یک اتوبوس بنز بدون معاینه فنی می گذرد. حدود 30 نفر از خویشان نسبی زنی که پنج سال پیش کشته شده، در این اتوبوس گرد آمده اند تا برای حضور در مراسم قسامه از گرگان راهی مشهد شوند. در مسیری که چشم اندازهای دل انگیز آن با درون خودرو و آدم هایش نسبت ندارد، رازهایی برملا می گردد و ماجراهایی رخ می دهد که انتهایی تکان دهنده دارد.

تنابنده که در دو فصل اول پایتخت شخصیت ها را درون کابین کامیون جا داده بود، در فصل سوم سراغ یک تریلی رفت و بخشی از داستان پایتخت 5 را هم با حدود 10 بازیگر در یک بالن هوایی روایت کرد. او چند سال پیش فیلم اول خود گینس را با حضور دو سه بازیگر اصلی ساخت و در تجربه دوم سراغ ماجرایی رفت که در هر قاب آن دست کم چهره 10 تا 15 بازیگر پیداست. هر چند اینجا دیگر خودش یکی از نقش های اصلی را ایفا ننموده است.

جز صحنه انتهایی که بازسازی صحنه جرم است و صحنه تمرین قسامه در رستوران، تمام داستان و روایت قسم در اتوبوسی می گذرد که معاینه فنی ندارد و قرار است مسافرانش را تا مشهد ببرد و بازگرداند. تا پیش از آمدن خسرو (همسر شخصیت اصلی داستان) به نظر می رسد همه بر قاتل بودن شوهر مقتول اتفاق نظر دارند و کشمکشی درون اتوبوس رخ نمی دهد اما حضور کوتاه مدت مرد در دفاع از صاحبکارش بهمن (متهم اصلی) ناگهان همه چیز را به هم می ریزد.

تنابنده برای نقش اصلی مهناز افشار را برگزیده که در یک فضای پرفشار از عهده مسئولیت خود برمی آید. هر چند در بعضی صحنه ها به ویژه پس از به میان آمدن نام خسرو ناله هایش بیشتر زورکی است تا از سر درماندگی. حسن پورشیرازی در نقش راننده عملی اتوبوس باورپذیر و سعید آقاخانی در نقش خسرو بهترین بازیگر فیلم است. مهران احمدی هم با حضور کوتاه انتهایی در واقع به دوست قدیمی اش تنابنده ادای احترام نموده است.

بسیاری از ماجراها و داستان ها در قسم از میان گفته های مسافران روایت می گردد و پخش سی دی حاوی صحنه بازسازی جرم از تلویزیون داخل اتوبوس کمی به تماشاگر (و شخصیت ها) فرصت نفس کشیدن و بازیابی می دهد. با این حال، قاب های چشم نواز دوربین از حرکت اتوبوس و انتخاب نماهای متنوع از داخل اتوبوس نمی گذارد تماشاگر خسته گردد. اوج کار هم پس از افشای راز اصلی سقوط اتوبوس در یک استخر پرآب است.

وقتی کوشش های مسافران اتوبوس برای نجات دادن جان یک نفر در صحنه انتهایی بی نتیجه می ماند، کارگردان با گشاده دستی سراغ صحنه انتهایی می رود تا گره راز را در بازسازی دوباره صحنه جرم باز کند؛ صحنه ای که اگر نباشد هم اتفاقی نمی افتد و چه بسا حذف آن بار نمایشی فیلم را افزایش دهد. گذاشتن صدای دختر افغانستانی روی نمای ناامید شدن مسافران در زیر آب شاید یک خاتمه بندی بهتر برای قسم رقم بزند.

گرچه قسم امتیازهای یک درام پرکشش اجتماعی/خانوادگی را [در بستری پرتنش] دارد اما شاید در اکران عمومی از نداشتن چهره های آشنا بین مسافران اتوبوس ضربه بخورد. یک افشار تنها نمی تواند بار فیلمی 90 دقیقه ای را بر دوش بکشد و حضور احمدی و آقاخانی هم آنقدر کوتاه است که به درد جذب تماشاگر نمی خورد. در واقع تنابنده بازیگران نقش های فرعی را از میان چهره های تلویزیونی به ویژه همکارانش در پایتخت انتخاب نموده و سیروس مقدم هم مشاور اوست.