تأثیرخوردن آب بر فیزیولوژی و حیات ما - مجله نماشو

تأثیرخوردن آب بر فیزیولوژی و حیات ما

نویسنده:دکتر ضیاءالدین مظهری

تبادل نظر با دکتر ضیاءالدین مظهری

آقای دکتر،اگر بخواهیم صندلیی برای آب در زندگی انسان ترسیم کنیم، شما این صندلی را چطور می بینید؟

اگر بخواهیم احتیاجهای زیستی را به ترتیب اولویت نام ببریم بدون شک اولین احتیاج زیستی موجودات زنده در سطح کره خاکی، هوا است. اما بعد از هوا مهم ترین و اساسی ترین ماده برای تداوم حیات انسان و موجودات زنده دیگر آب است. در واقع انسان می تواند فقط با مصرف آب و الکترولیت ها تا مدت زیادی بدون احتیاج به غذا زندگی کند ولی تداوم حیات بدون در نظر گرفتن نقش آب حتی برای زمان های کوتاه هم غیر ممکن است.

چرا نقش آب تا این حد مهم است؟

اولین نکته ای که می توان به آن اشاره نمود این است که این ماده قسمت اعظم حجم بدن ما را تشکیل می دهد. حدود 75 تا 80 درصد وزن نوزادان، هنگام تولد از آب تشکیل شده است. به تدریج این درصد کاهش پیدا می نماید و در بزرگسالی به 60 تا 65 درصد می رسد. آب، تشکیل دهنده سیتوپلاسم سلول های بدن است و در تمام بافت ها و سلول ها حضور دارد و نقش ساختمانی را در بدن موجودات زنده ایفا می نماید. این مایع حتی وظیفه رساندن مواد مغذی به سلول ها و هم انتقال مواد زاید از بافت های بدن به کلیه و دفع آن را هم به عهده دارد. نقش دیگر آب تنظیم حرارت بدن است. آب همچون یک دستگاه تهویه هوا به وسیله تعریق غیرمریی و مریی می تواند حرارت بدن را در دما های مختلف تنظیم کند. بنابراین، وجود آن همیشه برای بدن ضروری است و کاهش آن عوارض متعددی را برای انسان در پی خواهد داشت.

پس با توجه به تعریق بدن، ما مدام به آب و جبران آن احتیاج داریم!

بله، اما باید توجه داشته باشیم که این دریافت آب، صرفا از راه آب نوشیدنی نیست. حتی خشک ترین مغزدانه هایی که در طبیعت وجود دارند، حداقل دارای 10 تا 15 درصد آب هستند. 90 درصد از حجم سبزی ها و میوه ها هم آب است. مایعاتی مثل شیر هم بیش از 95 درصد از آب تشکیل شده اند که همه این موارد می توانند قسمتی از احتیاج بدن به آب را تامین نمایند.

احتیاج ما به آب چگونه معین می گردد؟

آنالیز ها نشان داده اند که افراد در ازای هر کیلوکالری باید یک میلی لیتر آب مصرف نمایند. یعنی در شرایط معمولی برای هر فرد عادی به طور میانه 6/1 تا 5/2 لیتر آب در شبانه روز ضروری است که میزان دقیق آن با توجه به میزان آبی که فرد در طول روز از دست می دهد معین می گردد. در واقع اگر بخواهیم به زبان ساده تر بگوییم میزان دریافت آب در طول شبانه روز باید با میزان دفع آن برابر باشد.

و اگر برابر نباشد؟

اگر میزان دریافت آب بدن کمتر از میزان دفع آن باشد ابتدا از حجم ادرار کاسته می گردد. در مرحله بعد، از حجم مایعات کاسته خواهد شد و اگر این شرایط به همین نحو ادامه پیدا کند، فرد با از دست دادن آب میان بافتی دچار عوارض متعددی خواهد شد که حتی گاهی جبران آن غیرممکن است.

دریافت بیش از میزان آب هم می تواند ایجاد عارضه کند؟

بله، اگر میزان آب دریافتی فرد در شبانه روز بیش از میزان دفع این ماده باشد، می تواند در اندا م های وی ایجاد خیز، اِدِم یا تورم کند. این حالت معمولا در افرادی که داروهایی مثل کورتون مصرف می نمایند، در خانم های باردار، بیماران کلیوی یا کسانی که به غذاهای پرنمک عادت دارند، رخ می دهد. در این حالت آب میان بافتی انباشته شده و خود را به صورت تورم ظاهر می نماید.

ولی فرد از کجا باید بفهمد که بدن او به آب احتیاج دارد؟

شاید ساده ترین و در دسترس ترین راهی که هر فرد را متوجه کمبود آب بدنش می نماید، ایجاد حالت تشنگی در وی باشد ولی در واقع فرد نباید برای نوشیدن آب منتظر ایجاد حالت تشنگی باشد. تشنگی در واقع نشان دهنده حالت اضطراری بدن برای دریافت آب است و احتیاج به این ماده پیش از بروز تشنگی به وجود آمده است. فرد باید در زمان های مختلف در طول شبانه روز آب مصرف کند و خوردن آن را تنها محدود به هنگام صرف وعده های غذایی نکند. البته اگر از حالت مُدِر (ادرارآور بودن) ترکیبات چای صرف نظر کنیم، بخش عمده ای از احتیاج به آب مردمان مشرق زمین به وسیله مصرف مکرر چای در طول روز جبران می گردد.

بعضی افراد عادت به نوشیدن آب سرد دارند ولی در مقابل بعضی دیگر این عمل را مضر می دانند. نظر شما در این مورد چیست؟

آبی که می تواند یک دمای دلنشین برای نوشیدن داشته باشد، نباید از 4 تا 6 درجه سانتی گراد پایین تر باشد. مصرف آب با دمایی کمتر از این میزان نمی تواند راه چندان توصیه شده ای برای رفع تشنگی و جبران آب از دست رفته بدن باشد. این اختلاف شدید دما حتی در مواردی می تواند به اعضای درونی دستگاه گوارش هم صدمه وارد کند.

در تابستان، تشنگی آدم به این راحتی رفع نمی گردد. برای رفع تشنگی در این فصل چه باید کرد؟

در تابستان، آب به تنهایی نمی تواند عطش ما را رفع کند. در این شرایط بهتر است ما به آب کمی نمک یا آبلیمو اضافه کنیم تا هم بتوانیم احتیاج بدن به آب را تامین نموده باشیم و هم عطش خود را فرو بنشانیم. اضافه کردن نمک یا لیمو در واقع جبران الکترولیت هایی را می نماید که به وسیله تعریق از بدن دفع شده اند و تعادل یونی داخل و بیرون سلول را برقرار می سازند.

میزان این مواد افزودنی به آب چقدر باید باشد؟

در مواردی که افت فشار در افراد بروز می نماید، حل کردن یک سوم قاشق چایخوری جوش شیرین، یک دوم قاشق چایخوری نمک و آب لیمو و یک قاشق مرباخوری عسل در یک لیتر آب می تواند افت فشار و قند خون را در فرد تا حدود زیادی جبران کند.

منبع:www.salamat.com

/ع

منبع: راسخون