چگونه هواشناس شویم؟
به گزارش مجله نماشو، روزنامه شهروند: شاید پیش آمده باشد که برای یک اردو و برنامه طبیعت گردی همه چیز را از روز قبل آماده کنید؛ ولی درست وقتی به مقصد می رسید و کُنج آرامی را برای نشستن پیدا می کنید، باران و طوفان آغاز می گردد. درحالی که چند کیلومتر آن طرف تر خبری از ابر و باران نبود. البته چنین اتفاقی اصلا غیرطبیعی نیست، چون وضع هوا از محلی به محل دیگر و منطقه ای به منطقه دیگر می تواند کاملا متفاوت باشد.
به همین دلیل هم هست که باید همواره برای طبیعت گردی و گردش های خارج از شهر، وضع هوا را آنالیز کنیم. البته این کار را باید قبل از شروع سفر انجام دهیم و درصورت احتیاج تجهیزات لازم را همراهمان ببریم.
هواشناسی یکی از آموزه های مهم پیشاهنگی هم هست و گاهی همین مهارت می تواند جان یک گروه را از مرگ نجات دهد. در اینجا می خواهیم نکاتی را که برای پیش بینی وضع هوا استفاده می شوند را آنالیز کنیم.
باد:
باد ها هم علامت خوبی برای آگاهی از وضع هوا هستند. بو های خاصی که همراه باد به مشام می رسد، مثل بوی دریا یا گیاهان، نشان دهنده محل وزش باد است. به علاوه با مطالعه نوع و جهت باد می توان وضع هوای منطقه را شناسایی کرد:بادی که فقط از یک جهت خاص می وزد، به احتمال زیاد هر بار وضع هوای مشابهی را به دنبال خواهد داشت. به علاوه، این باد ها وسیله مناسبی برای حفظ جهت حرکت هستند؛ البته بهتر است هر از چند گاهی درست بودن جهت را با روش های دیگر جهت یابی هم امتحان کنید.
اگر باد خشک و شدید باشد، تا زمانی که وزش آن قطع نشده و یا تغییر جهت نداده است، وضع هوا ثابت می ماند و پس از آن احتمال بارندگی وجود دارد.
اگر مه یا غبار در هوا وجود داشته باشد، ممکن است غلیظ تر گردد؛ ولی بارندگی به دنبال ندارد. البته در صورتی که باد شدیدتر گردد و مه را از بین ببرد، احتمال بارندگی وجود خواهد داشت. در یک روز آفتابی اگر شدت باد به میزان قابل توجهی افزایش پیدا کند، نشانه تغییر حتمی وضع هوا است.
ابرها:
ابر ها مطمئن ترین علایم هواشناسی هستند. ابر ها را می توان به 10 دسته کلی تقسیم کرد که ارتفاع متوسط هرکدام از سطح زمین معین شده است. در مناطق قطبی ارتفاع ابر ها به طورکلی پایین تر است و هرچه ارتفاع ابر ها از سطح زمین بیشتر باشد، وضع هوا بهتر خواهد بود. انواع مختلف ابر ها و ویژگی های هرکدام در ادامه آمده است:ابر های سیرو کومولوس (CIRROCUMULUS CLOUDS)
شکل ظاهری این ابر ها مانند شن های روان است و نشان دهنده بهبود وضع هوا هستند. معمولا بعد از هوای طوفانی به وجود می آیند و به دنبال آن هوا صاف می گردد. ارتفاع ابر های سیرو کومولوس از سطح زمین 5 تا 8کیلومتر است.
ابر های آلتوکومولوس (ALTOCUMULUS CLOUDS)
این ابر ها هم نشانه صاف شدن هوا هستند، ولی نسبت به ابر های سیروکومولوس مساحت بیشتری از آسمان را فرا می گیرند و فشرده تر و کمی تیره ترند. معمولا بعد از طوفان مشاهده می شوند و در ارتفاع 5/1 تا 6کیلومتری حرکت می نمایند.
ابر های کومولوس (CUMULUS CLOUDS)
این ابر ها به راحتی قابل تشخیص اند: سفیدرنگ و پنبه مانند. اگر فواصل بین آن ها زیاد باشد، نشانه هوای صاف هستند، ولی اگر فاصله ها بزرگ باشد و چند زاویه هم داشته باشند، می توانند بارندگی شدید و ناگهانی به وجود آورند. هنگام دریانوردی هم اگر آسمان صاف باشد و این ابر ها را ببینید، یعنی به خشکی نزدیک شده اید. ارتفاع ابر های کومولوس از سطح زمین 5/2کیلومتر یا کمتر است.
ابر های کومولونیمبوس (CUMULONIMBUS CLOUDS)
ابر های باران زا کم ارتفاع هستند. رنگشان تیره است و هر لحظه ممکن است سبب بارندگی شوند. این ابر ها با باد شدید، تگرگ و رعد و برق همراه هستند. معمولا قسمت بالای ابر های کومولونیمبوس به شکل سندان است و ابر هایی شبیه به ابر سیروس در بالا و شبیه به نیمبواستراتوس در پایین آن ها دیده می گردد. این ابر ها در ارتفاع 5/1 تا 10کیلومتر
حرکت می نمایند.
ابر های سیروس (CIRRUS CLOUDS)
در ارتفاع زیاد وجود دارند و رگه ای شکل هستند. ابر های سیروس از بلور های یخ تشکیل می شوند و رنگ آن ها سفید است و در هوای صاف دیده می شوند. ارتفاع شان از سطح زمین 5 تا 9کیلومتر است.
ابر های سیرو استراتوس (CIRROSTRATUS CLOUDS)
از ذرات یخ درست شده اند و شبیه رگه های سفید هستند. این ابر ها معمولا هاله ای به دور ماه و خورشید ایجاد می نمایند. اگر ابر های سیروس در آسمان باشند و سبب تاریکی آسمان شوند و به سیرواستراتوس تغییر پیدا نمایند، باید منتظر بارش باران یا برف باشیم. ارتفاع ابر های سیرواستراتوس 5 تا 9کیلومتر است.
ابر های استراتوکومولوس (STRATOCUMULUS CLOUDS)
توده های کم ارتفاع و دایره شکل هستند. این ابر ها درحال حرکت اند و معمولا آسمان را کاملا می پوشانند، ولی بیشتر وقت ها عمق شان به قدری کم است که نور خورشید می تواند از آن ها عبور کند و ممکن است باعث بارندگی پراکنده گردد، ولی معمولا بعدازظهر ها از بین می روند و هنگام شب آسمان صاف می گردد. ارتفاع آن ها کمتر از 5/2کیلومتر است.
ابر های استراتوس (STRATUS CLOUDS)
این ابر ها در کمترین ارتفاع قرار دارند و لایه یکنواختی مانند مه به وجود می آورند؛ به همین دلیل معروف به مه کوهستان هستند. ابر های استراتوس با اینکه باران زا نیستند، می توانند سبب نم نم باران شوند. وقتی این ابر ها در طول شب به صورت ضخیم تشکیل می شوند و صبح آسمان را می پوشانند، یعنی یک روز آفتابی پیش رو داریم. ارتفاع ابر های استراتوس کمتر از 5/2 کیلومتر است.
ابر های نیمبو استراتوس (NIMBOSTRATUS CLOUDS)
پوششی کم ارتفاع و تیره به وجود می آورند که نشانه باریدن برف یا باران بعد از 4 تا 5 ساعت است. ارتفاع این ابر ها 5/1 تا 5 کیلومتر است.
ابر های آلتواستراتوس (ALTOSTRATUS CLOUDS)
این ابرها هاله ای خاکستری رنگ به دور خورشید یا ماه درست می نمایند و اگر احتمال بارندگی باشد، ابر ها ضخیم و تیره می شوند و روی خورشید یا ماه را می پوشانند تا خاتمه بارندگی شروع گردد. ارتفاع ابر های آلتواستراتوس از سطح زمین 5/2 تا 6 کیلومتر است.
پیش بینی باد و باران
انسان ها هم برخی وقت ها می توانند تغییرات هوا را احساس نمایند؛ مثلا افرادی که موی مجعد دارند، پیش از هوای بارانی و نامساعد احساس می نمایند موهایشان گره خورده و نامرتب شده است. افرادی که به روماتیسم، میخچه و بیماری های مشابه آن مبتلا هستند هم در هوای نامساعد ناراحتی بیشتری احساس می نمایند.
برای پیش بینی هوا می توانید از آتشی که در محل کمپ درست نموده اید، هم یاری بگیرید. اگر دود آتش مستقیم به طرف بالا برود، احتمالا هوا صاف خواهد بود؛ ولی اگر دایره وار باشد یا بعد از کمی بالا رفتن دوباره پایین بیاید، باید منتظر طوفان یا دست کم بارندگی باشید.
وقتی قرار است هوا بارانی گردد، صدا ها بهتر پخش می شوند و بوی گیاهان بیشتر به مشام می رسد.
اگر شب هنگام آسمان قرمز باشد به این معنی است که رطوبت جو کم است و احتمال بارندگی تا دو ساعت بعد وجود ندارد؛ ولی قرمزبودن آسمان هنگام صبح نشانه نزدیک شدن طوفان است. اگر صبح ها هوا خاکستری باشد یعنی در طول روز بارندگی نخواهد شد؛ ولی اگر عصر ها هوا خاکستری باشد حتما باران می آید.
Corona که حلقه ای رنگی به دور خورشید یا ماه است، اگر بزرگ گردد، نشانه ای برای مساعدبودن هوا است و در صورتی که جمع و کوچک گردد یعنی باران می بارد. مشاهده رنگین کمان هنگام غروب هم علامت مساعد بودن هوا است.
منبع: برترین ها