آیینه خانه مفخم بجنورد از بناهای دوران قاجار - مجله نماشو

عمارت کلاه فرنگی این بنا بر اثر زلزله شدیدی که در بجنورد رخ داد، تخریب شد.هم اکنون تنها آیینه خانه و عمارت مفخم آن به جای مانده است .

بنای آیینه خانه مفخم به شماره 31167 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است .

بانی این اثر یارمحمدخان سهام الدوله بجنوردی معروف به سردار مفخم و معمار آن احتمالاً ممتحن الملک شقاقی بوده است که پس از تحصیل در مدرسه دارالفنون به دستور ناصرالدین شاه جهت گذراندن تحصیلات عالیه در رشته معماری به فرانسه اعزام و پس از بازگشت به کار احداث کاخ های بزرگان گمارده شد .

تالار آیینه که محور اصلی این ساختمان است در طبقه دوم قرار گرفته و به وسیله 2 رشته پلکان انتهای شرقی وغربی و راهروی طبقه اول قابل دسترسی است.

این اتاق، 3 درب از جنس چوب صندل دارد که با استخوان ترصیع شده اند. در ازاره تالار سنگ مرمر مرغوب به کار رفته و از بالای سقف آن آیینه کاری آغاز شده و تمام بدنه و سقف تالار را در بر گرفته است.

در این آیینه کاری ها 17طرح مختلف شامل طرح های زیبای هندسی و گیاهی، طرح چهلچراغ ها که در وسط اتاق آویخته بوده اند و نیز نمای بیرونی آیینه خانه به طرز استادانه ای اجرا شده است .

ویژگی های معماری بنا

مصالح به کار رفته در این بنا شامل آجر , ماسه , آهک و گچ بوده , جهت رعایت اصول معماری در زیرسازی و پی این بنا از سنگ استفاده شده , همچنین چوب ارس به صورت عمودی و افقی نیز به منظور استحکام بنا به کار رفته است .

این بنا دارای پلانی آزاد بوده , رعایت نظام هندسی , وجود تقارن و الهام پذیری از معماری غرب (به عنوان مثال استفاده از کاشی هفت رنگ) در ساخت آن به وضوح مشاهده می گردد .

ساختمان دارای سه درب ورودی در اضلاع شمالی (ورودی اصلی) , غربی و شرقی می باشد که هر سه به راهرویی در طبقه اول منتهی می گردد . در یک طرف این راهرو حجره و در سوی دیگر چهار اتاق قرار گرفته است .

در دو انتهای راهرو نیز پلکان هایی تعبیه شده است که به طبقه فوقانی جایی که تالار آیینه در آن واقع شده , ختم می گردد . طبقه دوم نیز شامل چهار اتاق و تالار آیینه می باشد.