ورزشگاه فوتبالی که در دو نیمکره شمالی و جنوبی قرار گرفته است - مجله نماشو

چندی پیش دو باشگاه فوتبال محلی برزیل، باشگاه سانتوس و ماکاپا، در ورزشگاه میلتون کرئا (Milton Correa)، ورزشگاهی چندمنظوره در شهر ماکاپای برزیل، روبه روی هم قرار گرفتند. وقتی ساعت 5 عصر، به وقت محلی، سوت مسابقه به صدا عایدی، این دو تیم تنها از دروازه های خود دفاع نمی کردند.

ورزشگاه میلتون کرئا مرکزی ترین ورزشگاه دنیا است. ورزشگاه درست روی خط استوا قرار گرفته است؛ در واقع انقدر دقیق ساخته شده که خط استوا دقیقا از میانه زمین فوتبال رد می گردد. بنابراین هر نیمه زمین روی یک نیمکره قرار گرفته است. در هر بازی فوتبالی که در این ورزشگاه برگزار می گردد، تیم ها فقط از دروازه شان دفاع نمی نمایند؛ یک طرف در حال دفاع از نیمکره شمالی و طرف دیگر از نیمکره جنوبی است.

نام دیگر ورزشگاه میلتون کرئا زرئو (Zerão)، به معنی صفر بزرگ، است که به عرض جغرافیایی خط استوا اشاره دارد.

با این حال این ادعای ورزشگاه میلتون کرئا با سامانه جایابی geodetic datum) WGS 84) جور درنمی آید؛ یعنی براساس آن سامانه، ورزشگاه دقیقا روی استوا قرار نگرفته است.

سامانه جایابی (geodetic datum) چیست؟

سامانه جایابی مختصات سیستمی ای است که جای مکان ها را روی زمین نشان می دهد. دقت آن خیلی به شکل و مقدار زمین و بعلاوه جهتی که در سامانه ثبت می گردد، بستگی دارد. طی قرن ها، با کامل تر شدن دانش مان از شکل زمین، داده ها نیز پیشرفت نموده اند.

امروزه سامانه های جایابی بسیاری مورد استفاده قرار می گیرند که هر کدام مقصود خاصی دارند. مدل های زمین-مسطح برای پرواز به کار می فرایند. مدل های پیچیده تری هم وجود دارند که کاملا مقدار، شکل، جهت، میدان گرانش و سرعت زمین را نشان می دهند.

WGS 84 مخفف سامانه جایابی دنیای (World Geodetic System) است که در سال 1984 برقرار شد. این سامانه یک استاندارد دنیای است که در نقشه کشی، جهت یابی و GPS به کار می رود. اما چون زمین یک بیضی ناقص است، نقشه کشان و دانشمندان گاهی به جای WGS 84 از سامانه های محلی استفاده می نمایند تا نمایش دقیق تری از محل به دست آورند. مثلا پوشش جغرافیایی جزایر بریتانیا را با OSGB36 بهتر می توان نشان داد تا WGS 84.

برزیل هم سامانه جایابی خود با نام سامانه جایابی برزیلی یا SGB) Brazilian Geodetic System) را دارد. مهندسان هنگام ساخت ورزشگاه میلتون کرئا از سامانه جایابی برزیلی استفاده کردند. طبق این سامانه، خط مرکزی زمین درست با خط استوا انطباق دارد، اما سامانه جایابی دنیای این را نشان نمی دهد.

به همین علت اگر روی خط میانی زمین بایستید و دستگاه GPS خود را روشن کنید، عرض جغرافیایی صفر را نخواهید داشت. باید در جهت جنوب حرکت کنید تا آنکه کاملا از زمین فوتبال خارج شوید، آنگاه GPS استوا را پیدا می نماید. ورزشگاه، در سامانه جایابی دنیای، کاملا در نیمکره شمالی قرار گرفته است.

اما نگذارید خطاهای کوچک فنی اذیت تان کند. فارغ از آنکه ورزشگاه در کدام نیکره قرار گرفته است، مطمئنم که بازی های خوبی اینجا برگزار می گردد.