یادداشت، آنکارا و سیگنال های جدید کردهای سوریه - مجله نماشو

به گزارش گروه بین الملل خبرنگاران٬ این روزها در شمال سوریه و در رسانه های وابسته به پ.ک.ک و اوجالان٬ همچنان به روال قبل٬ ترکیه را اشغال گر و دشمن می نامند و ادبیات خصمانه در خصوص اهداف اردوغان و آکپارتی هنوز هم در جریان است.

متقابلاً٬ رسانه های وابسته به حزب حاکم ترکیه نیز کلیه نهادهای سیاسی و شبه نظامی تحت امر پ.ک.ک همچون حزب اتحاد دموکراتیک نمودهای سوری یعنی پ.ی.د و همچنین قوات سوریا دموکراتیک یا قسد را تروریست می نامند. اما به نظر می رسد که ورای این ادبیات تهاجمی٬ نشانه هایی از نرمش و تعامل نیز وجود دارد.

دو مصاحبه مهم در دو هفته

بخش انگلیسی المانیتور در دو هفته اخیر٬ دو مصاحبه با دو سیاست مدار کُرد انجام داد. نخست با نیچیروان بارزانی رئیس اقلیم کردستان و دومی با فردی که آمریکایی ها از او به عنوان ژنرال مظلوم کوبانی نام می برند و مسئولیت فرماندهی کل نیروهای کُردی - عربی مشهور به قسد٬ در اختیار اوست.

هر دو مصاحبه توسط خانم عمبرین زمان تحلیل گر و روزنامه نگار ترک اجرا شده که در سالیان اخیر٬ بارها در خصوص نمودها مقاله نوشته و مصاحبه هایی انجام داده است.

او در نیویورک به جهان آمده و در روزنامه جنجالی طرف می نوشت. همان روزنامه ای که به جریان گولن تعلق داشت و اغلب گردانندگان و نویسندگان آن زندانی یا فراری هستند. اما خانم زمان٬ همسر دیپلمات آمریکایی ژوزف پنینگتون دیپلمات ارشد آمریکا در حوزه عراق و خاورمیانه است که او نیز مدت ها با پرونده های کُردی منطقه مرتبط بوده و علاوه بر سرکنسولگری آمریکا در اربیل٬ پست هایی همچون معاونت وزارت امور خارجه را نیز عهده دار بوده است.

تیتر انتخاب شده برای گفت وگوی بارزانی این است: از ایران نمی ترسیم٬ برای ایران احترام قائلیم.

نیچیروان بارزانی٬ علاوه بر مسائل مرتبط با عراق و آمریکا٬ در خصوص نمودهای سوریه نیز به تفصیل صحبت نموده و معتقد است که آنان باید با دولت اسد به شکل جدی گفت وگو نمایند و در چارچوب سوریه متحد و یکپارچه٬ به مطالبات خود برسند.

اما عنوان انتخاب شده برای مصاحبه مظلوم کوبانی این است: اگر آنکارا صادق باشد٬ نمودها برای همکاری حاضرند. کوبانی همچنین اعلام نموده٬ نمودها حاضرند٬ علاوه بر مساله ادلب و آوارگان٬ در حوزه تامین امنیت مرز سوریه و ترکیه نیز حاضرند با آنکارا همکاری نمایند.

مشکل بزرگ کجاست؟

کوبانی در گفت وگو با المانیتور٬ ترکیه را به اعمال تغییرات دموگرافیک٬ پاکسازی قومی و دشمنی و خصومت با نمودها متهم نموده و در عین حال٬ در خصوص دولت اردوغان گفته است:اگر ترکیه سوء برداشت نکند و حسن نیت ما را به حساب ضعف نگذارد٬ آماده ایم روابط حسنه داشته باشیم و در همه حوزه ها همکاری کنیم.

مشکل اصلی این است که دولت ترکیه بارها اعلام نموده که حمله به عفرین در غرب فرات و حمله به مناطق گسترده شرق فرات٬ به منظور دشمنی با نمودها نیست بلکه به منظور سرکوب پ.ک.ک است.

صد البته ترکیه فقط به دنبال مبارزه با پ.ک.ک نیست و یکی از اهداف مهم ترکیه در حمله به شرق و غرب فرات٬ ارتقای صندلی و تعمیق نفوذ خود در سوریه و یاری به معارضین مسلح سوری برای سهم داشتن در ساختار آینده سوریه است٬ اما واقعیت این است که مساله پ.ک.ک نیز برای ترکیه اهمیت حیاتی دارد و به هیچ وجه حاضر نیست بپذیرد که سازماندهی نمودهای سوریه و ایجاد یک نهاد سیاسی جدید کُردی٬ تحت راهنمایی پ.ک.ک باشد.

این همان مساله ای است که نیچیروان بارزانی رئیس اقلیم کردستان عراق٬ اهمیت آن را درک نموده و در مصاحبه با المانیتور گفته است:تنها راه حل برای نمودهای سوریه٬ این است که ارتباط خود را با پ.ک.ک قطع نمایند و استقلال سیاسی و فکری داشته باشند. در غیر این صورت٬ آنان شانس و مجالی برای حفظ دستاوردهایشان نخواهند داشت.

سخنان بارزانی٬ خیلی زود با واکنش تند و گلایه آمیز سران نمودهای سوری وابسته به پ.ک.ک روبرو شده و اعلام کردند که او می خواهد با این حرف ها به اهداف و اقدامات ترکیه مشروعیت بدهد.

اما در هر حال نمی توان این واقعیت را انکار کرد که نیچیروان بارزانی از سال 1991 میلادی تاکنون٬ در حوزه های مبارزه مسلحانه٬ کار اجرایی٬ دیپلماسی و حوزه های مختلف٬ تجربه کسب نموده و با شناختی که از ترکیه و آمریکا دارد٬ می داند که اصلی ترین پاشنه آشیل نیروهای سوریه دموکراتیک و کلیه ساختارهای سیاسی و سازمانی پ.ک.ک در شمال سوریه٬ ارتباط سیاسی و سازمانی با پ.ک.ک و دریافت دستور و فرمان از سران پ.ک.ک است.

مظلوم کوبانی که پیش تر به تندی علیه احزاب کُرد سوری وابسته به بارزانی صحبت می کرد٬ این بار در مصاحبه با المانیتور٬ اعلام نموده که کلیه این احزاب می توانند در شمال سوریه به شکل آزادانه فعالیت سیاسی نمایند اما برای دست بردن به سلاح٬ فقط در صورتی مجازند که تحت فرماندهی و رهبری نیروهای سوریه دموکراتیک درآیند.

اظهارات فرمانده قسد در خصوص ترکیه و اعلام آمادگی برای همکاری با ترکیه بدون این که حتی به ضرورت ترک خاک شرق فرات اشاره کند٬ به خودی خود٬ نوعی کنش نرم و اعتدالی است که می تواند تا حدودی منجر به کاهش تنش ها گردد. اما کاهش تنش٬ قطعاً موقتی خواهد بود. چرا که در این میان٬ دو مانع و دست انداز جدی وجود دارد:

نخست این که ترکیه در شرایط فعلی در عراق و سوریه در برابر پ.ک.ک٬ خود را در موضع قدرت می بیند و مشکل خاصی ندارد که نیازمند به گفت وگو و مذاکره با پ.ک.ک باشد.

دوم این که جداشدن نیروهای سوریه دموکراتیک از پ.ک.ک و قطع ارتباط با اصلی ترین شرکای اوجالان در کوهستان قندیل٬ چنان سخت و سخت است که پیش تر صلاح الدین دمیرتاش و دیگران نیز نتوانسته اند قدم در چنین راهی بگذارند ودر شرایط فعلی هم٬ بسیار بعید است که مظلوم کوبانی و رفقای او در قامیشلو٬ عامودا و دیگر مناطق شرق فرات٬ دست به چنین اقدام مخاطره آمیزی بزنند.

محمد علی دستمالی کارشناس مسائل سیاسی منطقه