باستان شناسان به محتوا گنج یابی در برنامه های تلویزیونی انتقاد کردند - مجله نماشو

آگهی تبلیغاتی یک شرکت اپراتور و بعضی از برنامه های تلویزیونی شبکه های پویا و نهال از آن جمله است.

اگر چه هدف سازندگان این آگهی ها یا برنامه ها اشاعه گنج یابی نیست، اما محتوا آن ها به گونه ای طراحی شده که نخست نشانگر عدم آگاهی سازندگان نسبت به اهداف دانش باستان شناسی است. دوم اینکه تصویری غیر واقعی را از باستان شناسی ارائه می نماید. در این نگاه، تعریف باستان شناسی به مفهوم گنج یابی و عتیقه یابی با دستگاه های گنج یاب و فلزیاب و خرید و فروش آثار عتیقه تنزل یافته است.

سوم: مخاطب را به استفاده از روش های غیرقانونی برای کشف آثار تاریخی ترغیب می نمایند.

چهارم: زمینه را برای تخریب ناآگاهانه محوطه ها و آثار باستانی کشور فراهم می نمایند. این در حالی است که باستان شناسی به عنوان علم شناخت جوامع گذشته بر پایه بقایای عادی و ملموس، از دهه های گذشته صندلی مهمی در دانشگاه های دنیا و سایر مجامع آکادمیک داشته و دستگاه های به اصطلاح گنج یاب با اهداف گنج یابی هیچ صندلیی در دانش باستان شناسی ندارند.

به بیان دیگر، فعالیت های باستان شناسی بر پایه اهداف و رویکردهایی کاملاً علمی و با نگاهی متشکل از دانش میان رشته ای صورت می گیرد. در این فعالیت ها تمام شواهد برجای مانده از زندگی پیشینیان (نظیر گرده های گیاهی و دورریزهای مواد غذایی، بقایای جانوری، استخوان و …) در هر نهشته و لایه تاریخی در دل زمین اهمیت داشته و مورد مطالعه علمی دانشمندانی با گرایش های گیاه باستان شناسی، جانوری باستان شناسی، استخوان باستان شناسی، زمین باستان شناسی و… قرار می گیرد تا دانش ما را نسبت به جوامع گذشته افزون تر نمایند.

بدیهی است اولویت نخست یک باستان شناس در هر فعالیت باستان شناسی، حفظ آثار باستانی و تاریخی است. در حالی که متاسفانه افراد سودجو و عتیقه یابان و گنج یابان هیچ دغدغه ای برای حفظ میراث کهن ایران نداشته و ندارند و از سر جهالت و ناآگاهی، به تخریب میراث ارزشمند جوامع بشری از جمله میراث فرهنگی ایران شامل لایه ها و نوشته های باستانی اقدام می نمایند تا شاید گنج قارون (!) را کشف نمایند و با کسب سود اقتصادی، ره صد ساله را یک شبه بپیمایند.

بنابراین، با توجه به اهمیت حفظ میراث گذشتگان و جلوگیری از تعرض به محوطه ها و آثار باستانی، انجمن علمی باستان شناسی ایران به عنوان یکی از انجمن های علمی مصوب در وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و برترین نهاد علمی و قانونی باستان شناسی کشور، به نمایندگی از همه باستان شناسان ایران که دغدغه حفظ آثار تاریخی و مطالعه علمی آنها را دارند، خواهان جلوگیری از فراوری و پخش چنین برنامه های کارشناسی نشده ای است که از نظر محتوا، ماهیتی مخرب برای میراث فرهنگی داشته و به نوعی تبدیل به تبلیغی مسموم و غیر مستقیم برای هجوم افراد ناآگاه به محوطه های باستانی شده است و چهره نادرستی را از باستان شناسی ارائه می نمایند.

بدیهی است این انجمن آمادگی خواهد داشت تا در این زمینه به عنوان مشاوری امین، رسالت آگاهی بخشی خود را به جای آورد.

مهر