نکات مهم در خصوص تعمیر و نگهداری تاسیسات ساختمان - مجله نماشو

مسکن یکی از احتیاج های مهم انسان امروزی می باشد و با افزایش جمعیت شهر ها و توسعه شهرنشینی ، تامین این احتیاج نسبت به گذشته مشکل تر شده است . از دیرباز تا کنون بشر برای تامین احتیاجهای اولیه خود مثل خوراک و پوشاک و مسکن با چالش هایی روبرو بود. انسان بنا بر حکم غریزه تمام کوشش هایش به نوعی برای زنده ماندن است . مسکن در گذشته پناهی بوده است برای در امان ماندن از خطرات طبیعی مثل سرما و گرما و توفان و جانواران وحشی . خانه در طول تاریخ بر اساس دانش انسان و شرایط زیست محیطی و امکانات ساخته می شد . به همین علت خانه ها در هر منطقه جغرافیایی به شکلی ساخته شده اند .

با پیشرف علم و تکنولوژی در حوزه ساخت و مهندسی ساختمان شاهد ساخت آپارتمان های مستحکمی هستیم . مهندسان ساختمان های امروزی را با فولاد و آهن و سیمان و آجر بنا می کنند تا هدف اولیه انسان را از ساخت خانه بهتر تامین کند و او را از گزند خطرات در امان دارد . اما همین خانه های محکم هم با گذشت زمان دچار فرسایش می شوند و ممکن است سرپناه مطمئنی نباشند . هر ساختمانی بنا بر این که با چه مصالحی ساخته شده یا اصول مهندسی در آن رعایت شده است یا نه ، عمر مفیدی دارد . در واقع عمر مفید یک ساختمان ، سال هایی است که ساختمان از نظر استحکام مقاومت ایمنی و استاندارد های لازم با کیفیت شمرده می شود . عوامل مختلفی بر کیفیت ساختمان تاثیر می گذارند که کیفیت ساخت و عمر آن را معین می کنند .

آیا ساختمان ها امروزی در ایران دارای عمر مفید هستند ؟

در عرصه ساختمان سازی مهندسان تمام پارامتر هایی که برای عمر مفید یک ساختمان ضروری است را رعایت میکنند . از طرفی مهندسان ساختمان سازی بر اساس مقدار گیری و محاسبات دقیق عوامل موثر بر عمر مفید بنا را شناسایی نموده اند. بعضی از این عوامل در کوتاه مدت عمر ساختمان را پایین می آورد ، بعضی دیگر در درازمدت از مقاومت آن می کاهد و عمرش را کم می کند . متاسفانه در کشور ما کیفیت ساخت و ساز بسیار نازل است ؛ مصالح ساختمانی بی کیفیت و شیوه اجرایی نامناسب باعث شده است تا عمر مفید ساختمان ها بسیار کم باشد . طبق آمار و اطلاعاتی که مراجع بین المللی در حوزه ساختمان منتشر نموده اند ، عمر مفید ساختمان ها در کشور های پیشرفته 100 تا 300 سال است . اما در ایران عمر مفید بنا را 20 و در برترین حالت 30 سال تخمین زده اند . با این وجود به نظر نمی رسد تدبیری اتخاذ شده باشد تا این مشکل اساسی حل شود ؛ چراکه آمار ساخت و ساز روز به روز بالاتر می رود . درحالی که کیفیت همانی است که بود .

عمر مفید یک ساختمان به چه عواملی بستگی دارد ؟

بسیاری از پارامتر ها در حوزه ساخت و ساز ساختمان وجود دارد که باعث کم یا زیاد شدن عمر مفید ساختمان می شود . سازندگان ساختمان تمام کوشش خود را می کنند تا حتی الامکان از هزینه های ساخت و ساز بکاهند . حتی اگر این رویه باعث شود اصول فنی رعایت نشوند و ایمنی و استحکام ساختمان پایین بیاید . اهمیت این مساله به علت دیگری هم حائز اهمیت است ؛ کاهش عمر مفید ساختمان با فرسودگی آن در ارتباط مستقیمی است و اگر چاره ای برایش اندیشیده نشود ، در درازمدت ممکن است جان ساکنان خانه را نیز به خاطر بیندازد . بنابراین ضروری است عواملی را که از عمر مفید ساختمان می کاهد شناسایی کنید و برای بازسازی اقدامات لازم را انجام دهید . تعمیر تاسیسات ساختمان و لوله کشی ساختمان و تعمیر پکیج و تاسیسات مکانیکی از جمله مهم ترین کارهایی هستند که باید در یک ساختمان بطور منظم انجام شوند .

چگونه می توان یک بازرسی منظم از تاسیسات ساختمان داشت ؟

در بیشتر مجتمع های مسکونی وظیفه بازرسی از تاسیسات ساختمان بر عهده مدیر می باشد و این بازرسی باید بصورت منظم صورت بگیرد تا از بروز آسیب های جدی به ساختمان جلوگیری کند . برای تعمیر تاسیسات ساختمان ضروری است که بخش های مختلف ساختمان بطور منظم بازرسی شوند و در صورت بروز اشکال در هر یک از قسمت ها ، حتما تعمیرات لازم انجام شوند . برای سهولت این کار و بالا بردن اندازه دقت داشتن یک چک فهرست یاری بزرگی است .

آیا لوله کشی مناسب باعث افزایش عمر مفید ساختمان می شود ؟

لوله کشی مناسب در ساختمان باعث عمر مفید ساختمان می شود زیرا لوله کشی نامناسب باعث فرسودگی و آسیب دیدگی به ساختمان می شود و باعث کاهش ایمنی آن می شود . لوله کشی ساختمان یکی از مهم ترین بخش های ساخت و ساز اولیه ساختمان بشمار می آید . کمتر کسی است که نداند رطوبت باعث کاهش عمر مفید بنا می شود . نشتی یا ترکیدگی در سیستم لوله کشی ساختمان رطوبت زیادی بوجود می آورد و یک آسیب جدی و اساسی به ساختمان وارد می کند . اگر لوله کشی ساختمان ترکیدگی یا نشتی داشته باشد ، فشار آب افت می کند . درنتیجه سقف و دیوارها و کف خانه به اصطلاح نم برمی دارند . این مساله باعث فرسودگی ساختمان و ایجاد خطراتی برای ساکنان می شود . چون در این حالت احتمال ریزش دیوار و سقف بالا می رود . با توجه به اهمیت لوله کشی ساختمان در ایمنی آن ، در تعمیر تاسیسات ساختمان یکی از کارهای مهم سرکشی منظم از شرایط لوله کشی ساختمان است . حتی اگر لوله کشی ساختمان به شکل درستی انجام گرفته باشد ، حتما بعد از گذشت سال ها دچار فرسودگی ، پوسیدگی می شود . غیر از اینها آسیب های دیگری هم لوله کشی ساختمان را زیر سوال می برند ؛ مثلا زنگ زدگی و رسوب در لوله ها از جمله مسائل بزرگ آپارتمان های امروزی هستند .

سرویس کاری و تعمیر پکیج چه تاثیری در عمر مفید بنا دارد ؟

سرویس کاری و تعمیر سیستم های گرمایشی و سرمایشی ساختمان می تواند در عمر مفید بنا تاثیر بسزایی داشته باشد . سالیان سال است که شوفاژها و انواع سیستم های گرمایش و سرمایش جایشان را به پکیج داده اند . امروزه در ساختمان سازی نصب پکیج از اصول مهم ساختمان است . اما سرمایش و گرمایش ساختمان ارتباط مستقیمی هم با عمر مفید بنا دارد . بنابراین تعمیر پکیج نیز یکی از اقداماتی است که برای بالا بردن عمر مفید بنا باید به آن توجه داشت . آنالیز فشار گاز سیستم ، آنالیز مناسب بودن و عدم نوسان در ولتاژ برق ورودی به سیستم ، حصول اطمینان از فشار جریان آب مدار گرمایشی ، حصول اطمینان از باز بودن ولوهای ورودی سیستم ، آنالیز دبی جریان آب گرم ، اطمینان یافتن از تمیزی صافی مدار گرمایشی از جمله مواردی هستند که در تعمیر پکیج ساختمان باید نسبت به آنها حساس باشید .

آیا رسیدگی به تاسیسات مکانیکی ساختمان می تواند باعث افزایش عمر مفید بنا شود ؟

رسیدگی به تاسیسات مکانیکی ساختمان تاثیر زیادی در عمر مفید بنا دارد . رسیدگی و بازرسی باید بطور منظم و بر طبق برنامه صورت بگیرد . تاسیسات مکانیکی در معین عمر مفید بنا نقش بسزایی دارد . برای اطلاع یافتن از اهمیت تاسیسات مکانیکی ضروری است بدانید که به دو دسته تقسیم می شود ؛ تاسیسات مکانیکی صنعتی و تاسیسات مکانیکی ساختمان . تاسیسات مکانیکی ساختمان شامل تاسیسات بهداشتی یا همان سیستم آبرسانی و فاضلاب ، تهویه مطبوع ، استخر ، سونا و جکوزی می شود . خرابی در هر یک از این قسمت ها باعث آسیب ساختمان می شود . و از عمر مفید آن می کاهد . برای نگهداری از ساختمان ضروری است تاسیسات مکانیکی بطور منظم آنالیز شود و در صورت خرابی در هر یک از قسمت ها تعمیرات لازم انجام گیرد .

چه الزامی وجود دارد که از تاسیسات ساختمان بازرسی صورت گیرد ؟

بعضی از افراد بازرسی و نگهداری از تاسیسات ساختمان را یک امر عادی می دانند در صورتی که بازرسی از تاسیسات یک امر بسیار مهم در راستای بهبود عمر مفید بنا می باشد . بسیار از افراد برای این که بخواهند در خرج و مخارج ساختمان صرفه جویی کند سراغ لوازم و تجهیزات بی کیفیت می فرایند و یا از افراد متخصص برای انجام این خدمات استفاده کردند . در حالی که تاسیسات فنی ساختمان نقش بسیار پر رنگی در سر پا بودن یک ساختمان دارد ؛ چرا که تمام احتیاجهای ساکنین با استفاده از این تجهیزات برطرف می شود . به همین علت افرادی که می خواهند خدمات تاسیسات ساختمان را انجام دهند باید از لوازم با کیفیت بهره بگیرند و همین طور کسانی که می خواهند این کار را انجام دهند باید تخصص و مهارت بالایی داشته باشند تا بتوانند به خوبی آن را اجرا کنند .

تعمیر و نگهداری ساختمان به چند دسته تقسیم بندی می شود ؟

1- تعمیرات و نگهداری از تاسیسات ساختمان بطور برنامه ریزی شده به طوری که بازرسی ها باید بصورت منظم صورت بگیرد .

2- تعمیر و نگهداری که بصورت پیشگیرانه انجام میشود . مدیر یا مالک ساختمان برای کاهش آسیب ها و هزینه های تعمیراتی بعدی یکسری از فعالیت ها را انجام می دهد . تعویض کاشی ها ترک خورده یا تعمیر پوشش روی پشت بام ، قبل از تغییرات آب و هوایی ، نمونه هایی از این برنامه های پیشگیرانه است .

3- در روش اصلاح کننده مدیر آپارتمان یا مالک خانه باید قسمت های آسیب دیده را شناسایی کند و نسبت به تعویض آنها اقدامات لازم را انجام دهد . تعمیر و نگهداری تاسیسات ساختمان بصورت اصلاح کننده . در این نوع تعمیرات قسمت های آسیب دیده ساختمان شناسایی می شود و بخش های آسیب دیده کلاً تعویض می شوند . مثل تعویض شیشه های ساختمان یا سایر موارد مشابه .

نتیجه گیری

سعی کنید به ساختمان خود اهمیت دهید و با بازدید مستمر مانع از هزینه های هنگفت شوید. ساختمان و نگهداری از آن وظیفه تمامی ساکنین است اما با انتخاب مدیر این وظیفه بر عهده وی می باشد. مدیر می تواند برای بازدید و آنالیز تاسیسات ساختمان فردی را معین کند و در صورت احتیاج به تعمیرکار متخصص اطلاع دهد. با توجه به نکاتی که گفته شد می توان با خیال راحت در ساختمان زندگی کرد.