چیزهای مشترکی که ثابت می نماید همه انسان ها از یک گونه اند - مجله نماشو

فلوت ها

کسانی که به صورت تخصصی موسیقی خوانده اند می دانند که مدارس و سبک های موسیقی متنوعی در سراسر جهان وجود دارد که تفاوت زیادی با هم دارند. همه آن ها به تمرین و آموزش از سطح مقدماتی تا عالی احتیاج دارند. حتی ساز های سنتی هم بسته به اینکه کجای جهان باشید، تفاوت دارند، اما یک ساز هست که در همه فرهنگ ها با کمی تغییر وجود دارد: فلوت.

از نی ایرانی و بانسوری هندی تا دیزی چینی و فلوت بومیان آمریکا، همگی طراحی تقریبا یکسانی دارند. حتی بااینکه با مواد متفاوتی (نی، چوب، بامبو و...) ساخته شده اند و به صورت مستقل در فرهنگ های مختلف ابداع شده اند، به نظر می رسد طرح یکدیگر را ربوده اند. حتی یکی از قدیمی ترین ساز های کشف شده، همان طور که حدس می زنید، فلوتی کاملا شبیه فلوت های امروزی بوده است.

تکان دادن سر

اگر به کشور کاملا متفاوتی بروید که با فرهنگ آن هم آشنا نیستید، شرایط سختی را تجربه خواهید کرد، چون برای پرسیدن یا درخواست کردن ساده ترین چیزها هم دچار مشکل می شوید مگر اینکه زبان آن ها را بلد باشید یا روی مهارت اشاره خود حساب کنید. جالب است بدانید یک اشاره جهانی وجود دارد که حتی در دورافتاده ترین جای جهان هم می توانید روی آن حساب کنید: تکان دادن سر به نشانه بله و خیر (البته به جز بلغارستان و یکی دو جای دیگر)

هیچکس نمی داند چرا، اما همه می دانیم که با این اشارات ساده می توانید منظورتان را به هرکسی در هرجای جهان بفهمانید. اما تکان دادن سر فقط برای گفتن بله استفاده نمی شود و به معنای تصدیق و صمیمیت هم است که هیچکس در هیچ جای جهان نیست که آن را نفهمد.

اژد ها

همه ما می دانیم زمانی جهان جای خطرناک و پرتنشی برای زندگی بوده و مردم برای هرچیزی که با ابزارهای آن موقع نمی توانستند شرح دهند، یک دلیل ماوراءالطبیعه پیدا می کردند. در اساطیر مختلف سراسر جهان، موجودات افسانه ای زیادی وجود دارند که بیشترشان مسائل زمان خودشان را بیان می نمایند و کاملا با هم تفاوت دارند. اما یک عنصر مشترک در همه آن ها وجود دارد: اژدها.

اژدها؛ موجود خزنده ای که می تواند پرواز کند و از دهانش آتش بیرون دهد؛ یک سوژه تکراری در اساطیر فرهنگ هایی که تا همین اواخر هیچ ارتباطی با هم نداشتند از اسکاندیناوی تا ژاپن. شاید دلیل آن را تا حدی با فسیل ها بتوان شرح داد؛ استخوان هایی که یک خزنده بزرگ را نشان می دهند که گاها قدرت پرواز داشته و در کوه ها زندگی می نموده اند. اما نمی توان ویژگی های عمومی مشابه اژد ها در کشور های مختلف را کاملا شرح داد.

ها؟

فرهنگ های مختلف اشارات کلامی و غیرکلامی مختلفی برای بیان سریع احساساتشان دارند که بسیاری از آن ها به چگونگی تحول فرهنگ و تناسب آن ها با توانایی های فیزیکی افراد جامعه بستگی دارد. این اشارات به ما یاری می نمایند هنگام ارتباط با مردم خودمان یکدیگر را درک کنیم، اما شاید نتوانیم با کسی که در جامعه ما بزرگ نشده ارتباط برقرار کنیم. با این حال یک اشاره کلامی هست که تقریبا در همه فرهنگ ها و زبان های جهان یکسان است: ها

ها؟ بیشتر صداست تا کلمه، همه از آن به یک منظور استفاده می نمایند و فارغ از اینکه کجا باشید معنای آن را به صورت غریزی متوجه می شوید. از آنجا که این کلمه بسیار شایع است شاید از اجداد باستانیمان به ما رسیده باشد.

ماه

فرهنگ های باستانی به طرز عجیب و ترسناکی مجذوب ماه بودند. ما ماه را یک شیء آسمانی آرام می دانیم که به صورت دوره ای در آسمان دیده می شود، اما مردم گذشته ماه را با چیز های بدی مرتبط می دانستند. اگر فقط یک فرهنگ اینطور بود قابل قبول بود، اما در بیشتر فرهنگ های تاریخی از ماه به عنوان چیز ترسناکی یاد شده است. مثلا فکر می کردند ماه گرفتگی بدترین چیزی است که ممکن است در یک سرزمین اتفاق بیفتد. برای اینکا های باستان به این معنی بود که یک جگوار بزرگ روی ماه پریده و وقتی آن را خورد سراغ آن ها می آید، مردم بین النهرین آن را نشانه حمله مستقیم به پادشاه می دانستند. در بسیاری از فرهنگ های دیگر هم ماه گرفتگی یک اتفاق شوم بوده یا حداقل چیزی که آن ها را ناراحت می نموده است.

دامپلینگ

هیچ چیزی مثل غذا تنوع نژاد انسان را نشان نمی دهد. غذا نه تنها بسته به جایی که زندگی می کنید از مواد اولیه متفاوت و به شکل متفاوتی تهیه می شود، بلکه براساس احتیاج های تغذیه ای جمعیتی است که از آن استفاده می نمایند. همه این عوامل دست به دست هم می دهند تا غذا بخش قابل شناسایی فرهنگ ما باشد. به جز بعضی همپوشانی ها به دلیل ترکیب فرهنگ ها، غذا ها معمولا در کشور های مختلف تفاوت زیادی باهم دارند.

یکی از استثنا های نادر دامپلینگ است. دامپلینگ جزو غذا های پیچیدنی ست مانند دلمه یا راویولی که مواد و خمیر اطرافش تنوع زیادی دارد. از مومو در تبت تا ونتون در چین و تورتلینی در ایتالیا یا قطاب خودمان، همه ما نوعی دامپلینگ در فرهنگمان داریم که اساس آن پیچیدن خمیر دور مواد و پختن آن است. بعلاوه یکی از قدیمی ترین غذا های تاریخ است که شاید به همین خاطر در سراسر جهان رایج است.

زبان

زبان بخش ذاتی فرهنگ ماست و تنوع گسترده زبان هایی که گونه انسان به آن دست یافته واقعا شگفت انگیز است. هرکس یک زبان مادری متمایز با خط، تلفظ، دستورزبان و همه پیچیدگی های دارد که یک زبان را تشکیل می دهند، که با توجه به پراکندگی انسان ها در سراسر جهان تعجبی ندارد. تفاوت ها بسیار است، بنابراین جالب است که تم های مشابه در زبان های مختلف ظاهر می شود. نام های مشابه زیادی در زبان های ظاهرا متفاوت وجود دارند، اگرچه معنای آن ها کاملا فرق دارد.

محققان 6000 زبان را آنالیز نموده و دریافتند که صدا های بسیاری از کلمات برای راحتی، بسیار شبیه هستند و نتیجه گرفتند که هیچ ارتباطی با مجاورت جغرافیایی ندارد. این مشابهت بار ها در زبان های کشور هایی دیده شده که هیچ ارتباطی با هم ندارند و نشان می دهد همه ما درباره زبان مثل هم فکر می کنیم.

تیر و کمان

در دوران باستان، زمانی که منطقه ها مختلف هنوز با هم ارتباط نداشتند، سلاح های زیادی به صورت مستقل و باتوجه به نوع درگیری و ویژگی های جغرافیایی ابداع شدند. بسیاری از این سلاح ها تا همین اواخر به منطقه ها دیگر نرسیده بودند (مثل سواره نظام ها که پدیده نسبتا تازه ای در تاریخ اروپا هستند) و اغلب این سلاح های منحصر به فرد، عوامل معین نماینده در مرز های دائما در حال تغییر تاریخ بودند. سلاح ها معمولا در جاهای مختلف جهان متفاوت بودند، به جز یکی که تقریبا در همه جا وجود داشته: کمان.

اگر فکر می کنید با وصل کردن نخ به یک چوب بلند، کمان خواهید داشت؛ روش های ساخت آن را دست کم گرفته اید. پیدا کردن چوب مناسب، آماده کردن آن، آزمون و خطا با ریسمان های مختلف برای دستیابی به قدرت موردنظر، کار آسانی برای مردم باستان نبوده است. با این حال کمان ها به شکل مشابهی در همه فرهنگ ها وجود دارند.

افسانه های عامیانه

هر فرهنگی داستان ها و باورهای عامیانه خود را دارد، بسیاری از آن ها داستان های جالب با درس های مهم هستند، و بسیاری از آن ها ماجرا هیولا های ترسناکی هستند که مردم آن موقع از آن ها می ترسیدند. بدیهی است که این داستان ها بسته به جایی که هستید بسیار متنوع باشند، چون بیشتر فرهنگ ها با هم در ارتباط نبودند.

آنچه بیشتر مایه تعجب است، این است که با وجود همه تفاوت های زبانی و جغرافیایی و فقدان ارتباط، شباهت های زیادی بین افسانه ها و باور های عامیانه مردم وجود دارد. مثلا موجود نیمه انسان-نیمه ماری که در بسیاری از افسانه های هندی وجود دارد بسیار شبیه به موجوداتی است که در افسانه های چینی و قبایل غرب آفریقا دیده می شود. شباهت های بسیاری مثل این در فرهنگ های مختلف وجود دارد که فراتر از آن است که تاثیر و نفوذ فرهنگ ها بر یکدیگر بپنداریم.

سیندرلا

سیندرلا یکی از معروف ترین داستان های غربی است. افراد کمی این داستان را نشنیده اند. اما خیلی از ما نمی دانیم این داستان فقط محدود به جهانی غرب نیست، سیندرلا یکی از قدیمی ترین داستان های جهانست و با تغییرات کمی در کشور های مختلف وجود دارد.

قدمت داستان سیندرلا به شکل یک افسانه چینی به نام یه شن به سال 850 میلادی بازمی شود. یه شن داستان دختری است که با والدین زندگی می نماید که از او متنفرند و یک موجود سحرآمیز به او یاری می نماید به مهمانی پادشاه برود. او هم دمپایی خود را جا می گذارد که به پادشاه یاری می نماید او را پیدا نموده و در نهایت با هم ازدواج نمایند. متوجه شباهت این داستان با سیندرلا شدید؟

این نسخه چینی سیندرلاست که اسناد آن موجود است؛ اما احتمالا داستان سیندرلا اولین بار 7 سال پیش از میلاد گفته شده است. تقریبا همه فرهنگ ها نسخه ای از این داستان را دارند که ثابت می نماید مهم نیست چقدر با هم تفاوت داریم، داستان های ما الگوهای مشابهی را دنبال می نمایند.

منبع: listverse

پ